जबरजस्ती करणीमा संलग्न २९ जना फरार, प्रहरी भन्छ खोज्दैछौँ

पाँजलो न्युज

१० पुष २०७९ ७:३४

दिपायल – मुलुकी अपराध संहिता ऐन–२०६४ ले जबरजस्ती करणीसम्बन्धी कसुरको व्यवस्था गरेको छ। ऐनअनुसार कसैले कुनै महिलालाई निजको मञ्जुरीबिना करणी गरेमा वा मञ्जुरी लिएर भए पनि १८ वर्षभन्दा कम उमेरका बालबालिकालाई करणी गरेमा त्यस्ता महिला वा बालिकालाई जबरजस्ती करणी गरेको मानिने उल्लेख छ।

फरार प्रतिवादी पक्राउ गर्न नसक्नु प्रहरीकै कमजोरी भएको अनौपचारिक क्षेत्र सेवा केन्द्र (इन्सेक)का सुदूपश्चिम संयोजक खडकराज जोशी बताउँछन्। ‘महिलामाथि हुने यौनहिंसा बढ्दै गएको हाम्रो अध्ययन अनुगमनले पनि देखाएको छ। प्रहरीले चाहने हो भने यस्ता घटनामा संलग्नलाई सहजै रुपमा कानुनी दायरामा ल्याउन सक्छ, तर प्रहरी सक्रियता घट्दै गएको देखिन्छ।’

वैवाहिक सम्बन्ध कायम रहेको अवस्थामा समेत पतिले पत्नीलाई जबरजस्ती करणी गरेमा पाँच वर्षसम्म कैदको व्यवस्था छ। अन्यको हकमा ७ देखि १० वर्ष कैद सजाय तथा क्षतिपूर्तिको व्यवस्था समेत छ। जबरजस्ती करणी अपराधका अधिकांश घटनामा आफन्त, अभिभावक तथा नातेदारको संलग्नता बढी हुने भएकाले हाडनाता करणीसम्बन्धी सजायमा थप कडाइको व्यवस्था गरिएको छ।

ऐनमा भएको व्यवस्थाअनुसार यौन अपराधमा संलग्नमध्ये अधिकांश अहिले पनि फरार छन्। फरार प्रतिवादीको खोजी कार्य तीव्र पारिएको कञ्चनपुर प्रहरीले जनाएको छ। ‘फरार प्रतिवादी पक्राउ गर्न सादा पोशाकका प्रहरी समेत परिचालन हुँदैै आएको छ,’ जिल्ला प्रहरी कार्यालय कञ्चनपुरमा इन्सपेक्टर लोकेन्द्र ठगुन्नाले भने। कञ्चनपुर, डोटी र बाजुराबाट गरी जबरजस्ती करणी र जबरजस्ती करणी उद्योगमा गरी २९ जना फरार छन्।

उमेर नपुगेर गरिएको विवाह अवैध
विशेष गरी २० वर्षमुनिका युवतीसँगको विवाहलाई अवैध र १८ वर्षमुनिका युवतीसँग सहमतिमा हुने शारीरिक सम्बन्धलाई समेत कानुनले जबरजस्ती करणी मानेको छ। त्यस्तै लिभिङ टुगेदर र सहमतिमा हुने सम्बन्धलाई लिएर युवतीले प्रहरीमा जाहेरी दिएमा जबरजस्ती करणी मुद्दा आकर्षित हुन्छ। यस्ता जबरजस्ती करणी मुद्दाका दर्जनौ व्यक्ति अहिले पनि फरार छन्। डोटीबाट तीन र बाजुराबाट एक गरी चार जना यौन अपराधमा संलग्न फरार छन्। डोटी जिल्ला भने सुदूरपश्चिमकै शान्ति सुरक्षामा सबल जिल्ला भएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय डोटीका प्रमुख राजेन्द्र धमला बताउँछन्। ‘डोटीमा थोरै लागु औषधको समस्या छ, बाँकी शान्ति सुरक्षाको हिसाबमा प्रदेशकै उत्कृट जिल्ला भनेकै डोटी हो।’